شیردوشی با ماشین

شیردوشی با ماشین :

گاودارانی که تعداد گاوهایشان به نسبت زیاد و دارای قدرت شیردهی بالایی می باشند، به منظور پائین آوردن هزینه شیردوشی و کاهش زمانی که صرف این کار می گردد، از سالها پیش استفاده از ماشین های شیردوشی را مورد توجه قرار داده، از آن نهایت استقبال را کرده اند.

چه آنکه توانسته اند بدینوسیله در مدتی کوتاه با کار کمتر ، گاوهای بیشتری را بدوشند.

بطوریکه میزان کار تا یک سوم و حتی در بعضی موارد تا یک دوم نسبت با شیردوشی با دست تقلیل یافته است.

علاوه بر این ، شیردوشی بوسیله ماشین دارای مزایای چندی می باشد که به شرح ذیل به آن اشاره خواهد شد :

– پاکیزگی در شیردوشی

در شیردوشی به وسیله ماشین اگر کار بدرستی و دقت انجام پذیرد و دستگاه شیردوشی کاملاً شستشو و ضد عفونی شود ، شیر حاصله از آلودگی هائی که ممکن است بوسیله شیردوش و همچنین طویله و خود گاو ایجاد گردد ، بر کنار مانده ، بهترین و پاکیزه ترین شیرها بدست خواهد آمد.

– عدم دخالت خستگی نیروی انسانی در مقدار و کیفیت شیردوشی

شیردوشی با ماشین از آنجا که در تمام طول مدت با سرعت یکنواخت انجام می گیرد و مانند شیردوشی با دست، دوشنده شیر، در حین کار از قدرت و توانش بتدریج کاسته نمی شود، بنابراین شیر بدست آمده از هر گاو در اثر خستگی کارگر کم و زیاد نشده، در حد قابل انتظار و معمول می باشد.

– عدم فشار به پستان گاو

گاوهای حساس و تحریک پذیر که تاب تحمل و فشار وارده بر پستان بوسیله دست را ندارند، ماشین شیردوشی را به خوبی میپذیرند، زیرا فشار حاصله به وسیله ماشین مرتب تر و ملایم تر از دست می باشد.

– عدم دخالت گوساله در شیردوشی

از آنجا که در روش شیردوشی با ماشین به منظور تحریک پستان، نیازی به مکیدن شیر بوسیله گوساله نیست، از این رو تغذیه گوساله نوزاد از صورت دلخواه و بی حساب خارج شده ، گوساله ها می توانند مطابق احتیاجات خود از شیر مادر یا شیر خشک استفاده نمایند و در صورت تلف شدن نیز لطمه ای به شیر تولیدی گاو وارد نخواهد شد.

– اندازه گیری دقیق

اندازه گیری یا رکورد گیری شیر در طریقه شیردوشی با ماشین ، آسان و عملی تر بوده ، مقدار شیر تولیدی بوسیله هر گاو بی هیچ ریخت و پاشی ، قابل سنجش می باشد.

– آموزش آسانتر

آموزش شیردوشی بوسیله ماشین بمراتب سهل تر از شیردوشی با دست بوده و گاو نیز عادت به کارگر دوشنده خاصی پیدا نمی کند.

در نتیجه نگرانی از غیبت یا تعویض کارگر برای دامدار کمتر وجود دارد.

با اینهمه شیردوشی با ماشین نیز به کلی خالی از اشکال نیست و هر گونه سهل انگاری و عدم رعایت موازین صحیح بهداشتی موجب ضایعات و خسارات غیر قابل جبرانی خواهد شد که سرانجام آن تقلیل تولید شیر و کور شدن پستان ها و حذف گاو از گله خواهد شد.

از این گذشته ، مشاهده می گردد بعضی از گاو ها بخصوص تلیسه ها در مقابل ماشین سرسختی نشان داده ، مقداری از شیر خود را در پستان نگاه می دارند.

با اینگونه گاو ها نیز بی آنکه عکس العمل و خشونتی بخرج داده شود ، باید در نهایت خوشرفتاری و مدارا عمل شود و سعی گردد بقیه شیر را با دست دوشیده و پستان را خالی نمود تا کم کم گاو از شدت ترس و ناراحتیش کاسته شده ، بطرز کار و صدای ماشین عادت نماید.

مراقبتهای شیردوشی

کارگری که با ماشین شیردوشی کار می کند باید مواظب باشد به مجرد قطع جریان شیر از پستان ، دستگاه دوشش را از پستانک ها بر دارد ، زیرا خشک دوشی موجب ناراحتی و آزار پستان خواهد شد که نهایتاً منجر به جراحت بافت مخاطی پستان و احیاناً کور شدن مجرای پستان می گردد . بازرسی و بازدید منظم سر پستانک های لاستیکی ماشین های شیردوشی که در برگیرنده پستانک ها در موقع شیردوشی می باشند ، از امور مهم و اساسی در کار دوشش محسوب می گردد . زیرا این سر پستانک ها یا ( لاینر ) بسته به کیفیت عمر استفاده از آن ها محدود و مشخص می باشد و نباید بیش از ساعاتی که بوسیله کارخانجات سازنده توصیه می گردد ، از آن ها بهره برداری نمود . و گرنه پستانک های لاستیکی نرمی و لطافت خود را از دست داده ، زبر و خشن شده ، علاوه بر اینکه به بافت پستان ضایعه و لطمه وارد می سازند ، خود نیز محل مناسبی برای تجمع میکروب ها به شمار آمده که موجبات آلودگی پستان گاو ها را به آسانی بدین وسیله فراهم خواهند کرد . بنابراین باید وضع آن ها را به وسیله انگشتان دست مورد بازرسی قرارداد تا چنانچه سطح آنها زبر و خشن شده باشد به فوریت تعویض گردند . در ایران علاوه بر مسائل و مشکلات ذکر شده در مورد استفاده از ماشین های شیردوشی ، دامپروران با نارسائی های فنی و خدماتی دیگر نیز مواجه هستند که ناشی از وجود انواع شیردوش های متفرقه با قطعات خارجی غیر استاندارد و همچنین عدم سرویس منظم و بموقع این دستگاه ها می باشد . علاوه بر این قطع غیر قابل پیش بینی برق نیز موجب اختلال در امر شیردوشی شده ، از تولید قابل انتظار شیر هر واحد دامداری می کاهد .

بعضی نکات دیگر درباره شیردوشی با ماشین :

۱ – در عمل از ۱۵ تا ۲۰درصد کل مقدار شیر موجود در پستان ( در شروع کار شیردوشی ) ممکنست بطور معمول پس از انجام شیردوشی با ماشین همچنان در پستان باقی بماند.

این شیر باقیمانده، اگر به حیوان هورمون اکسی توسین تزریق گردد، در مرحله بعدی قابل دوشش خواهد بود که مقدار آن نیز در مورد تلیسه شکم اول، کمتر از گاوهایی که چندین شکم زائیده اند، میباشد.

علاوه بر این ، معمولاً گاوهایی که دارای رکورد شیردهی بالایی هستند، نسبت به گاوهای کم شیر ، مقدار شیر کمتری در پستان هایشان باقی می ماند و همچنین گاوهای خوش دوش، در مقایسه با گاوهای سخت دوش ، از مزیت و حالنی این چنین برخوردار هستند . از این رو مقدار شیر بدست آمده در یک دوره شیردهی، در مورد این دسته گاوها بیشتر است.

۲- استفاده از ماشین شیردوشی در مورد پاره ای از گاوهای هر گله، خالی از اشکال نیست و با عکس العمل های ناخواسته و شدیدی همراه می باشد . این که خوشبختانه تعدادشان از یک الی دو درصد هر گله تجاوز نمی کند، ترسو و عصبی بوده ، به آسانی رام نشده و نظم کار شیردوشی را بر هم می زنند. احیاناً ممکن است خساراتی هم به وسایل شیردوشی وارد آورند . لذا بهتر است اینگونه گاو ها که جز اتلاف وقت و زیان ، نگاهداری آن ها نتیجه دیگری ندارد ، از گله حذف گردند و به دامپرورانی که شیردوشی را بوسیله دست انجام می دهند، فروخته شوند.

۳- گاوهایی که دارای مجاری پستانی باریک و تنگ می باشند و همچنین گاوهای شیردهی که دارای پستانک های بزرگ و کشیده و یا کوچک هستند و یا اینکه پستانک هایشان نزدیک و بهم چسبده می باشد ، مناسب برای شیردوشی با ماشین نیستند و مانع کار ماشین شیردوشی به طرز معمول و صحیح می گردند.

لذا اینگونه گاوها نیز باید هر چه زودتر شناخته و از گله حذف گردند.